Mùa lịch 2007: Nguy cơ thừa lịch bloc

Hàng tỷ đồng đầu tư xuất bản lịch bloc đang trở thành giấy vụn.

Lịch bloc luôn là mối làm ăn của các NXB. Năm nay, để đáp ứng nhu cầu của nhiều đối tượng tiêu dùng, lịch bloc sẽ có các loại tiểu, trung, đại, siêu đại và cả cực đại. Do đời sống của người dân được nâng cao nên loại lịch bloc cao cấp tăng lên, chất lượng giấy in tốt hơn, có nhiều đổi mới về cách trình bầy với các chuyên đề về phong cảnh lễ hội, hương hoa đất nước, non nước Việt Nam.

Lịch nhiều - mẫu mã ít

Một điều dễ nhận thấy là năm mới 2007 là năm Ðinh Hợi nhưng hầu như những mẫu lịch về loài vật này khá hiếm hoi. Các loại lịch tờ treo tường vẫn tập trung vào những mẫu phong cảnh truyền thống của Việt Nam với chủ đề thiên nhiên, danh thắng, áo dài, thời trang, kiến trúc, cây cảnh... vẫn là hình ảnh chủ đạo, bởi đó nhu cầu thưởng lãm phong cảnh thiên nhiên đất nước Việt Nam không chỉ có ở người dân trong nước mà cả Việt kiều - những người đã quá quen thuộc với những cao ốc chọc trời của châu Âu, Mỹ. Tuy nhiên với những bộ lịch phong cảnh không theo một chủ đề nhất định cũng khó thu hút được khách hàng. Hiện có khá nhiều mẫu lịch tờ phong cảnh khá đẹp như bộ "Sắc mầu Việt Nam"; Nét đẹp đời thường; Việt Nam bốn mùa hoa, xóm làng Việt Nam, danh thắng Việt Nam... ghi lại những phong cảnh dẹp, làng quê thanh bình, cuộc sống đời thường dân dã của người dân khắp ba miền Bắc, Trung, Nam là những mẫu lịch thu hút được sự quan tâm của khách hàng.

Năm ngoái, số lịch bloc tồn đọng trong kho của Tổng Công ty phát hành sách Việt Nam đã lên đến 245.000 cuốn, tương đương 3 tỷ đồng. Lượng tồn kho của Nhà xuất bản Đại học Quốc gia cũng vào khoảng 100.000. Ước tính của giới kinh doanh, gần 5 tỷ đồng đầu tư cho việc xuất bản và phát hành lịch bloc đang chuẩn bị đốt thành tro. Đây là thiệt hại lớn nhất, chưa bao giờ liên minh xuất bản lịch của các nhà xuất bản Việt Nam vấp phải.

Bên cạnh những mẫu lịch phong cảnh thi những mẫu lịch ấn tượng với chủ đề mang hơi hướng hoài cổ như: yếm xưa, đường tơ, nét duyên Việt, tranh của Nguyễn Thanh Binh hay tranh cổ điển của các hoạ sĩ châu Âu thế kỷ 18 -19... cũng sẽ là mẫu lịch "ăn khách" trong mùa lịch Ðinh Hợi. Dạo qua "chợ" lịch mới thấy: giá cả năm nay rẻ hơn năm ngoái, nếu như mùa lịch năm ngoái giá bán của loại lịch với loại lịch nẹp sắt 5 - 7tờ là 10.000 - 14.000đ/cuốn thì năm nay giá bán loại lịch này chỉ 7300đ - 10.500đ/cuốn. Với loại lịch tờ cao cấp được in trên giấy dầy, nẹp lò so, giá bán năm nay cũng rẻ hơn năm ngoái từ 2000 - 3000đ/cuốn. Hiện lịch nẹp lò so loại 7 tờ 7 hình ảnh, giá bán từ 15.750 - 17.550đ/cuốn, cũng là lịch nẹp lò so 7 tờ nhưng có đến 13 hình ảnh, giá bán cao hơn đôi chút từ 17.800 - 20.000đ/cuốn. Có tình trạng này bởi vụ lịch năm nay có khá nhiều cơ sở tư nhân liên kết với các nhà xuất bản để in lịch nên họ tìm mọi cách để giảm giá thành nhằm tăng sức cạnh tranh.

Nhiều quá hoá thừa

Lịch bloc luôn là mối làm ăn của các NXB. Năm nay, để đáp ứng nhu cầu của nhiều đối tượng tiêu dùng, lịch bloc sẽ có các loại tiểu, trung, đại, siêu đại và cả cực đại. Do đời sống của người dân được nâng cao nên loại lịch bloc cao cấp tăng lên, chất lượng giấy in tốt hơn, có nhiều đổi mới về cách trình bầy với các chuyên đề về phong cảnh lễ hội, hương hoa đất nước, non nước Việt Nam. Thông tin trên lịch cũng đa dạng, từ loại lịch giới thiệu về tiền tệ, dân số, kinh tế của tất cả các nước mà Việt Nam đặt quan hệ ngoại giao. Cũng bắt đầu xuất hiện loại lịch phục vụ đối tượng có tín ngưỡng với đầy đủ các ngày lễ của đạo Phật, Thiên Chúa. Có loại lịch mỗi ngày in một câu học tiếng Anh hoặc kiến thức toán học. Các văn, nghệ sĩ được phục vụ loại lịch in thơ, tranh, ảnh với các kiểu chữ lẫn con số, có chữ đều cầu kỳ, cách điệu rất khác lạ và ưa nhìn. Thị trường lịch 2007 còn có cả loại lịch chuyên về thông tin đời sống như mua gì, bán gì, ở đâu? Loại lịch dành cho đối tượng là nông dân có thông tin phục vụ sản xuất đa dạng, chi tiết và thiết thực. Nếu như những mùa lịch trước việc thiếu lịch bloc luôn là nỗi lo của các nhà xuất bản thì năm nay các NXB cũng vẫn lo nhưng là lo một cuộc khủng hoảng thừa trong năm đầu tiên giao quyền tự chủ in và phát hành lịch cho các NXB.

Theo ông Lý Bá Toàn, Cục phó Cục Xuất bản, Bộ Văn hóa - Thông tin, mẫu mã của mỗi mẫu lịch 2007 nhiều gấp 3-4 lần năm trước và con số đăng ký của các NXB lên tới 116 triệu cuốn (doanh nghiệp đăng ký nhiều nhất là 6 triệu cuốn, ít nhất là 400.000 cuốn) trong lúc cả nước có 80 triệu dân với nhu cầu tiêu thụ lịch chỉ khoảng 15 triệu cuốn. Lượng lịch bloc in nhiều và có khả năng dư thừa, muốn thu hút khách hàng các nhà xuất bản lịch bloc đều áp dụng chính sách giảm giá lịch từ 1.000 đến 3.500 đ/cuốn so với năm trước, trong khi giá cả điện, nước, nhân công... đều tăng. Hiện loại lịch tiểu, lịch trung in giấy thường hoặc pơluya phục vụ người thu nhập thấp có loại giá bán chỉ 4.000 đến 7.000đ/cuốn, loại bloc cực đại (kích cỡ 26 x 37cm) năm ngoái có giá 180.000 - 220.000 đồng/cuốn, thì nay chỉ còn 155.000 - 170.000 đồng. Tại các cửa hàng bán lẻ loại lịch này giảm giá 10 - 20%, chỉ còn 140.000 - 150.000 đồng/cuốn.

Ðược biết: giá lịch bloc hạ còn bởi các nhà làm lịch đưa ra các mức chiết khấu hấp dẫn, có nơi 25% giá bìa, không ít nơi lên tới những 35%, thậm chí là 45%. Nhiều đại lý lịch bloc cho biết: Thời gian trước lịch lậu, in nối bản là nỗi lo của các nhà sản xuất thì mùa lịch năm nay với cơ chế tự do cho các đơn vị tư nhân liên kết cùng các NXB làm lịch, khả năng lịch bloc bị luộc, in lậu sẽ không còn đất sống. Tuy nhiên, các cơ quan chức năng chưa có biện pháp kiểm soát số lượng in của các nơi sản xuất lịch bloc, nên khả năng việc in nối bản cũng vẫn có khả năng xảy ra.

(theo KTĐT, VNE)